Als senior beleidsadviseur mobiliteit bij de gemeente Schagen moet Sander natuurlijk het goede voorbeeld geven. Hij gebruikt daarom geen auto voor woon-werkverkeer, maar pakt vrijwel elke dag de elektrische fiets voor de 23 kilometer tussen zijn huis in Alkmaar en zijn werkplek in het Schager gemeentehuis. Daar werkt hij met de aangrenzende gemeenten aan het stimuleren van deelmobiliteit in het relatief dunbevolkte noorden van Noord-Holland. Door als gemeente deelauto’s in Schagen zelf mogelijk te maken, en rond de stad ‘hubs’ op te zetten waar verschillende vormen van (deel)mobiliteit samenkomen. ‘We willen als plaatselijke overheid zelf het goede voorbeeld geven.’
Deelauto’s voor iedereen
Een deel van dat goede voorbeeld staat aan de zijkant van het gemeentehuis te glimmen aan de laadpaal: twee elektrische Nissans van deelauto-aanbieder JustGo. Die tekende in 2019 een contract met de gemeente. Ze vervangen twee ‘ouderwetse’, niet-elektrische auto’s die Schagen zelf in bezit had, maar staan er zeker niet alleen voor de ambtenaren. Ook de inwoners van het stadje kunnen er gebruik van maken. Gemeentemedewerkers hebben zelfs niet eens voorrang. ‘Degene die als eerste in de app reserveert, die heeft de auto’, zegt Sander. ‘Een paar bewoners maken er al geregeld gebruik van, en hopelijk worden dat er meer.’
Zelf de vraag aanzwengelen
Schagen koos mede voor deze oplossing omdat autobezit ook voor een gemeenteduur is, aldus Sander. ‘Maar het stimuleren van autodelen was de belangrijkste aanjager’, zegt hij. ‘We wilden onze medewerkers en inwoners laten zien dat het werkt en wat de voordelen zijn. Dat doen we als lokale overheid zelf, nadat we vanuit de regio eerst de aanbieders van deelauto’s hadden gevraagd of ze hier aan de slag wilden. Er was helaas geen interesse. Ze voorzagen te weinig vraag en rendement. Als je dan evengoed wilt dat deelmobiliteit hier van de grond komt, kun je maar één ding doen: zelf een begin maken en de vraag aanzwengelen.’
Een echte voortrekker
Schagen ging daarom niet alleen met JustGo in zee, maar richtte met buurgemeenten Hollands Kroon en Den Helder de BV Mobipunten op. Met regionaal geld werd de afgelopen jaren op het uitgestrekte grondgebied van de drie gemeenten een aantal Mobipunten ingericht. Dat zijn plekken waar mobiliteitsoplossingen bij elkaar komen. Zo kunnen bijvoorbeeld deelauto’s en deelfietsen worden aangeboden bij stations of bushaltes. ‘Het idee is dat we zo een behoefte aanboren en een vraag creëren, waardoor het voor commerciële aanbieders uiteindelijk wel aantrekkelijk wordt om hierheen te komen’, zegt Sander. ‘We zijn een echte voortrekker.’
Beeld: © Patrick van den Hurk
Eigen auto blijft in buitengebied
De resultaten zijn vooralsnog bemoedigend, maar wel wisselend. ‘In de steden groeit het aantal gebruikers van deelauto’s en deelfietsen. Maar de drie gemeenten hebben veel landelijk gebied, waar weinig mensen wonen en het concept nog niet echt aanslaat. De bewoners daar zijn vaak afhankelijk van de auto en hebben er één of meer in bezit. Daar kunnen we het door deelmobiliteit misschien voor elkaar krijgen dat mensen hun tweede of derde auto wegdoen, maar die eerste zal altijd blijven. Al met al zijn we wel positief. We gaan dus gewoon door met het bekender maken van de Mobipunten en de werving van gebruikers.’
Deelauto experiencedagen
Zelf is Sander een enthousiast gebruiker van de deelauto’s. Zoals gezegd is Schagen uitgestrekt en landelijk, dus is een auto al snel nodig als hij voor zijn werk ergens heen moet. Dat geldt ook voor regionale overleggen. ‘Die auto’s zijn echt geweldig, en ik wil dat zo veel mogelijk collega’s dat ook gaan ervaren. Zij neigen toch nog vaak naar het reizen met de eigen auto of ze nemen er één van de gemeente. Daarom ben ik ze aan het stimuleren om de deelauto's ook te gebruiken. Dat doe ik door ze in de wandelgangen te laten zien hoe makkelijk je alles in een app kunt regelen, maar ook door middel van zogenaamde deelauto experiencedagen. Dan nodig ik collega’s én inwoners uit om in de praktijk echt te komen ervaren hoe het werkt.’
Helm op en gaan!
‘Autodelen het is niet alleen duurzamer en ruimtebesparend, maar ook heel ontzorgend. Je hoeft je niet druk te maken over zaken als onderhoud en over de kosten van een eigen auto. Want die lopen natuurlijk steeds hoger op. Het concept van dingen delen spreekt mij bovendien erg aan. Ik fiets dus naar mijn werk, en dat vind ik heerlijk. Een uurtje lekker buiten je hoofd leegmaken, en je ziet ook nog eens iets. Ik heb een eigen elektrische fiets, maar ik zou zeker interesse hebben voor elektrische deelfietsen als daar een goed, groot concept voor zou bestaan. Dat ik dan zo’n dure supersnelle deelfiets zou kunnen huren bijvoorbeeld. Helm op en gaan!’